Pad tot huidige pagina

Moleculaire diagnostiek

Het Streeklaboratorium van GGD Amsterdam voert dagelijks nucleïnezuur analyses (PCR en NAAT) uit ter ondersteuning van de microbiologische diagnostiek. Hieronder leest u per ziektebeeld welke amplificatietest geschikt is, welke afnamematerialen u gebruikt en hoe u ze moet insturen.

In overleg kunt u ook andere materialen laten testen op bepaalde PCR-targets. Het kan zijn dat deze testen voor het opgestuurde materiaal niet gevalideerd zijn. Dat vermelden we dan bij de uitslag. Kijk voor de kosten op onze prijslijst

Afnemen

Gebruik bij voorkeur onze gratis afnamematerialen.

  • Afname van blaasjesvocht, huidlaesies en andere lichamelijke oppervlakken met een droge wattenstok met plastic drager, niet van hout of metaal (zie foto 1).
  • Bij afname in holtes, zoals de neus kunt u een flexibele wattenstok gebruiken (zie foto 2).
  • Stop de wattenstok in de oorspronkelijke huls en stuur deze droog op bij kamertemperatuur.
  • Lever van vloeibare lichaamsmaterialen minimaal 0,5 ml in en doe die in een steriele, lekvrije container.
  • Voor urine geldt: minimaal 1,0 ml.
  • Voor testen op bloed-overdraagbare ziekteverwekkers is meestal 1 buis EDTA bloed (paarse dop)met minimaal 5,0 ml bloed of bloedplasma nodig.

Inleveren

Zorg dat de kweken zo snel mogelijk bij ons binnen zijn. In onze afkeurcriteria ziet u hoe snel. U kunt de kweken het beste persoonlijk inleveren bij prikpunt of Streeklaboratorium.

Uitslag

De inzendend arts ontvangt de testuitslag maximaal 2 werkdagen na ontvangst van de materialen.

Aandoeningen van de luchtwegen

Als u het ARI Basispakket hebt aangevraagd, betaalt u per extra PCR-target een kleine meerprijs bovenop het basispakket.

Respiratoire virusinfectie in keel, neusslijmvlies, BAL, spoelsel, sputum etc

  • Afname:
    • Droge wattenstok of neuswattenstok
    • Uitstrijk keel of neus: in ESwab-medium
  • Test: ARI Basispakket (PCR op Sars-CoV-2, influenza A en B, rhinovirus en RSV)

Kinkhoest (Bordetella pertussisBordetella parapertussis, Bordetella species)

  • Afname:
    • Droge wattenstok of neuswattenstok
    • Uitstrijk keel of neus: in ESwab-medium
  • Test: PCR en/of serologie:
    • kinderen onder de 1 jaar: altijd PCR, eventueel later serologie
    • personen ouder dan 1 jaar en korter dan 3 weken hoesten: PCR en serologie
    • personen ouder dan 1 jaar en langer dan 3 weken hoesten: alleen serologie
    • niet-gevaccineerde of immuun-gecompromitteerde personen: altijd PCR, eventueel later serologie

Q-koorts / Coxiella burnetti

  • Afname:
    • Droge wattenstok of neuswattenstok
    • Uitstrijk keel of neus: in ESwab-medium
  • Test: PCR
  • Bijzonderheden: Stuur EDTA bloed in (paarse buis, 5 ml) of plasma (minimaal 2 ml)

Adenovirus, Bocavirus, Enterovirus, Parechovirus, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Para-influenza virus type 1-4, Coronavirussen en Humaan Metapneumovirus (hMPV)

  • Afname:
    • Droge wattenstok of neuswattenstok
    • Uitstrijk keel of neus: in ESwab-medium
  • Test: PCR
  • Bijzonderheden: wordt doorgestuurd naar een ander laboratorium

Bacteriële vaginose

Vaginose

  • Afname: vaginale uitstrijk in Eswab-medium
  • Test: kweek en PCR (onderzoek  naar verhoudingen tussen Gardnerella vaginalis, Atopobium vaginae, Lactobacillus spp en het totaal aantal bacteriën in de uitstrijk)
  • Bijzonderheden: 1 ESwab is voldoende voor kweek en PCR

Blaasjesvocht, genitale laesies en andere huidaandoeningen

Herpes

  • Afname: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab over open blaasje strijken
  • Test: Herpes virus multiplex PCR pakket (HSV-1,  HSV-2 en Varicella zoster)
  • Bijzonderheden:
    • Extra informatie voor de prijs van 1 PCR-test
    • Als u ook een bacteriële kweek wilt: ESwab insturen

Herpes met genitale laesies > syfilis

  • Afname: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab
  • Test: TP-PCR op Treponema pallidium (TP)
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

(Infectieuze) syfilis

  • Afname met: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab
  • Test: PCR op Treponema pallidium (TP)
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

Zachte sjanker

  • Afname met: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab
  • Test: PCR op Haemophilus ducreyi (HD)
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

Mpox

  • Afname: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab
  • Test: PCR
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

Waterpokken/gordelroos

  • Afname: 1 droge witte wattenstok (Copan) of ESwab
  • Test: PCR
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

Gastro-enteritis

Virale gastro-enteritis (vGE)

  • Afname: 1 ml verse feces of vloeibare diarree afnemen en in fecescontainer stoppen of fecal swab in de verse feces steken en in de huls met buffer terugstoppen
  • Test: vGE-PCR-pakket (norovirus, rotavirus, astrovirus, adenovirus, enterovirus / parechovirus)
  • Bijzonderheden: monster moet binnen 48 uur na afname bij ons binnen zijn

Bacteriële gastro-enteritis (bGE)

  • Afname: 1 ml verse feces of vloeibare diarree afnemen en in fecescontainer stoppen of fecal swab in de verse feces steken en in de huls met buffer terugstoppen
  • Test: bGE-PCR-pakket (Campylobacter, Salmonella, Shigella en Clostridium difficile). Apart aan te vragen:
    • Yersinia
    • Shigatoxine producerende Escherichia coli (STEC, zowel stx1 als stx2)
  • Bijzonderheden: monster moet binnen 48 uur na afname bij ons binnen zijn

Parasitaire gastro-enteritis (pGE)

  • Afname: 1 ml verse feces of vloeibare diarree afnemen en in fecescontainer stoppen of fecal swab in de verse feces steken en in de huls met buffer terugstoppen
  • Test: pGE-PCR-pakket (actieve vorm (trofozoïet) en cyste (sporozoïet) van Giardia lambliaEntamoeba histolytica en Cryptosporidium parvum)
  • Bijzonderheden: monster moet binnen 48 uur na afname bij ons binnen zijn

Onbekende GE-etiologie

  • Afname: 1 ml verse feces of vloeibare diarree afnemen en in fecescontainer stoppen of fecal swab in de verse feces steken en in de huls met buffer terugstoppen
  • Test: Alle 3 de PCR-pakketten als 1 GE-PCR-pakket. Als wij geen van de ziekteverwekkers aantreffen kunnen wij de monsters nog doorsturen naar een ander laboratorium voor onderzoek naar zeldzame ziekteverwekkers als sapovirus, Plesiomonas en Aeromonas
  • Bijzonderheden: monster moet binnen 48 uur na afname bij ons binnen zijn

Mycobacterium tuberculosis

Tbc

  • Afname: respiratoir materiaal, uitstrijk keel of neus maken in ESwab-medium
  • Test:
    • PCR op Mycobacterium tuberculosis complex.
    • Bij positieve auramine van onbekende tbc-patiënt: PCR op Mycobacterium tuberculosis complex en kweek
  • Bijzonderheden: wij voeren de test uit op maandag en donderdag. Test is gevalideerd voor respiratoir materiaal, niet voor bloed en urine. Uitslag is de volgende werkdag beschikbaar.

Neurologische aandoeningen

Meningitis, encefalitis en andere aandoeningen van het centraal zenuwstelsel

  • Afname: Liquor (CSF-) monster, minimaal 0,5 ml
  • Test:
    • PCR op enterovirus en parechovirus
    • herpes virus multiplex PCR
    • TP-PCR (bij bacteriële ziekteverwekker)
  • Bijzonderheden: ESwab insturen als u ook een bacteriële kweek wilt

Resistente microben

Resistente microben

  • Afname: direct patiëntmateriaal
  • Test: positieve kweek, bij voorkeur reinkweek

Vancomycine resisitente enterococcen

  • Afname: direct patiëntmateriaal
  • Test: PCR op vanA-vanB- en atpA-genen van Enterococcus faecium
  • Bijzonderheden: moleculaire typeringen beschikbaar

Soa

Chlamydia

  • Afname voor vrouwen: wattenstokjes van cervix, vagina of urethra. Bij anaal seksueel contact ook uitstrijk van anus/proctum. Patiënte kan ook zelf afgenomen vaginale wattenstokken of eventueel urine insturen.
  • Afname voor mannen: urinemonster, bij voorkeur 'eerste stroom'-urine; bij anaal seksueel contact ook uitstrijk van anus/proctum insturen.
  • Afname bij ooginfecties: ooguitstrijk insturen.
  • Test: NAAT op Chlamydia trachomatis. Materialen die positief getest worden op Chlamydia trachomatis en afkomstig zijn van anus/proctum, ulcus of andere genitale uitstrijken van mannen, kunnen wij ook testen op Lymphogranuloma venereum (LGV). Wij testen op alle types LGV, subtypering is mogelijk op aanvraag.
  • Gebruik onze gratis Aptima afnamematerialen:

    • Witte buis: vaginale / cervix / urethra / keel / tonsil en ooguitstrijken (Foto 4).
    • Oranje buis: vaginale / cervix / anus / proctum / urogenitale en urethra-uitstrijken.
    • Gele buis: urine (Foto 5).

Gonorroe

  • Afname voor vrouwen: wattenstokjes van cervix, vagina of urethra. Bij anaal seksueel contact ook uitstrijk van anus/proctum. Patiënte kan ook zelf afgenomen vaginale wattenstokken of eventueel urine insturen.
  • Afname voor mannen: urinemonster, bij voorkeur 'eerste stroom'-urine; bij anaal seksueel contact ook uitstrijk van anus/proctum insturen.
  • Afname bij ooginfecties: ooguitstrijk insturen.
  • Bij verdenking op pharyngeale gonorroe: keeluitstrijk insturen.

  • Test: NAAT op Neisseria gonorrhoeae
  • Gebruik onze gratis Aptima afnamematerialen:

    • Witte buis: vaginale / cervix / urethra / keel / tonsil en ooguitstrijken (Foto 4).
    • Oranje buis: vaginale / cervix / anus / proctum / urogenitale en urethra-uitstrijken.
    • Gele buis: urine (Foto 5).

Trichomonas

  • Afname voor vrouwen: wattenstokjes van cervix, vagina of urethra. Patiënte kan ook zelf afgenomen vaginale wattenstokken of eventueel urine insturen.
  • Voor mannen raden wij de test af: TV wordt alleen bij vrouwen gedetecteerd
  • Test: NAAT op Trichomonas vaginalis (TV)
  • Gebruik onze gratis Aptima afnamematerialen:

    • Witte buis: vaginale / cervix / urethra / keel / tonsil en ooguitstrijken (Foto 4).
    • Oranje buis: vaginale / cervix / anus / proctum / urogenitale en urethra-uitstrijken.
    • Gele buis: urine (Foto 5).

Mycoplasma

  • Test: NAAT op Mycoplasma genitalium
  • Gebruik onze gratis Aptima afnamematerialen:

    • Witte buis: vaginale / cervix / urethra / keel / tonsil en ooguitstrijken (Foto 4).
    • Oranje buis: vaginale / cervix / anus / proctum / urogenitale en urethra-uitstrijken.
    • Gele buis: urine (Foto 5).

Virale hepatitis

Hepatitis A (HAV)

  • Afname: feces materiaal of EDTA-bloed (plasma)
  • Test: PCR
  • Bijzonderheden: als de test positief is vragen wij bij een ander laboratorium om typering door sequentieanalyse

Hepatitis C

  • Test: NAAT
  • Bijzonderheden: wij testen op hepatitis C als de antistofbepaling positief is

foto 1 witte droge stok

foto 2 blauwe flexibele stok

foto 3 groene fecal swab

foto 4 witte aptima buis

foto 5 Gele aptima buis voor urine

foto 6 Amies medium