Alle kinderen moeten gezond en veilig kunnen opgroeien
Salem Zeggay is al 5½ jaar jeugdarts bij de afdeling Jeugdgezondheidszorg van GGD Amsterdam. Een mooie baan, vindt ze zelf. Sinds 2 maanden zet ze zich volop in voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen en hun kinderen.
Nog steeds komen er op het Centraal Station in Amsterdam elke dag ongeveer 130 vluchtelingen uit Oekraïne aan. Op het Centraal Station heeft de gemeente een Humanitarian Service Point ingericht. Het Rode Kruis helpt mee met de eerste opvang.
De GGD komt in beeld bij de opvanglocaties. "We controleren de hygiëne op de locaties, we proberen de verspreiding van infectieziekten zoveel mogelijk te voorkomen en we kijken of er psychosociale zorg nodig is", vertelt Salem.
Zorg voor de kinderen
Als GGD zijn we ook betrokken bij de zorg voor de kinderen. Salem: “Het aanbod is in principe hetzelfde als voor kinderen die hier geboren zijn. Dus we volgen de ontwikkeling van het kind, we bieden alle vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma aan en we verwijzen door naar psychische hulp als dat nodig is. Alle kinderen in Nederland moeten gezond en veilig kunnen opgroeien, ook de nieuwkomertjes.”
Uitnodiging voor consult
Inmiddels zijn er ruim 500 kinderen geregistreerd. Het grootste deel zit in de opvanglocaties. Een kleiner deel wordt opgevangen in gastgezinnen. "Om de beschikbare zorg zo goed mogelijk in te zetten, nodigen we eerst de meest kwetsbare kinderen uit: de allerjongsten (0-2 jaar), de minderjarigen die zonder volwassen begeleider in Nederland zijn aangekomen en de kinderen die onmiddellijk zorg nodig hebben. Dit doen we via de locatiemanagers van de opvanglocaties”, vertelt Salem. “Kijk, in een asielzoekerscentrum is er altijd een medische post. Daar kunnen wij de mensen opzoeken. Maar de Oekraïense vluchtelingen worden niet door het COA opgevangen in een asielzoekerscentrum, maar door de gemeente in hostels, hotels en bij gastgezinnen. Daar kunnen we geen jeugdgezondheidszorg inrichten, er zijn gewoon geen geschikte ruimtes voor.
We geven de uitnodigingen nu aan de locatiemanagers en die verspreiden ze onder de ouders. In de uitnodiging vragen we de ouders naar het dichtstbijzijnde Ouder- en Kind Centrum (OKC) te komen. Kinderen die bij gastgezinnen zitten krijgen de uitnodiging op het gastadres. Sinds kort vragen we ouders vooraf een vragenlijst in te vullen. Zo proberen we inzicht te krijgen in de gezondheidstoestand van de kinderen. Tijdens het consult bespreken we dan met de ouders wat er nodig is voor het welzijn en de gezondheid van het kind.”
Veel ouders en kinderen geven gehoor aan de oproep. “Mensen zijn erg dankbaar voor alles wat ze aangeboden krijgen. Door de oorlog in Oekraïne hebben ze hebben hun land overhaast moeten verlaten. Hier komen ze weer een beetje tot rust. En omdat het om een grote groep met dezelfde nationaliteit gaat, hebben ze ook veel steun aan elkaar. Ze staan er niet alleen voor”, is de ervaring van Salem. “Bijna iedereen wil zo snel mogelijk terug naar huis. Maar als je op tv ziet hoe hele steden platgebombardeerd zijn, dan verwacht ik eigenlijk dat de meesten niet snel terug zullen gaan. En dan is het heel belangrijk dat we de gezondheid van de kinderen goed blijven volgen.”
Vaccinaties
Een belangrijk aandachtspunt is de vaccinatiegraad. Salem: “De vaccinatiegraad voor polio en mazelen is in Oekraïne lager dan in Nederland. En in Oekraïne wordt niet gevaccineerd tegen pneumokokken, meningokokken en HPV. We willen natuurlijk geen uitbraak van deze ziektes, dus we maken voor elk kind een vaccinatieplan.
Ook de vaccinatiegraad voor corona is laag. Voor de coronavaccinaties gaan we daarom met voorlichtings- en prikteams naar de opvanglocaties.”
Voorlichting
De GGD geeft ook voorlichting. “Aan de nieuwkomers geven we voorlichting over preventieve zorg en hoe die verschilt van de zorg in het land van herkomst. En we geven de ouders advies over het gezond en veilig laten opgroeien van kinderen. Maar we adviseren ook buurtteams, huisartsen, scholen en opvanglocaties,” vertelt Salem. “Dit werk is natuurlijk niet nieuw voor ons. Voor deze groep kinderen doen we hetzelfde als voor Syrische, Afghaanse of Eritrese kinderen. Het enige verschil is dat Oekraïense kinderen niet in een azc worden opgevangen, maar in een hotel of bij mensen thuis. Ik zou het persoonlijk iedere vluchteling gunnen om snel opgenomen te worden in onze maatschappij. Het is hartverwarmend hoeveel hulp er is gemobiliseerd voor Oekraïense vluchtelingen, dat wens je iedereen toe die door een oorlog zijn land moet verlaten.”