Ik wil onwetendheid bestrijden, door corona heb ik die kans gekregen

Van corona naar snus

“Ik twijfelde of ik de aangewezen persoon was om voorlichting over corona te geven”, vertelt Aicha. “Ik ben jeugdverpleegkundige, corona is mijn onderwerp niet. Maar mensen waren bang, hadden heel veel vragen en wisten niet welke informatie ze konden vertrouwen. Omdat ik een vertrouwd gezicht voor hen was, ben ik in overleg met mijn leidinggevende toch met hen in gesprek gegaan over corona. Ik wilde altijd al voorlichter worden, maar het kwam er nooit van. Door corona heb ik die kans gekregen.”

Eerst gaf ze voorlichting over testen, later over vaccineren. “Ik ben ook vrijwilliger geworden in het buurthuis en zo ben ik langzaam een vertrouwd persoon en sleutelfiguur geworden. Er kwamen steeds meer aanvragen, het ging als een lopend vuurtje. Van corona ging het naar onderwerpen als seksuele ontwikkeling en drugs. Ik sloot steeds aan bij wat er speelde in de buurt, waar behoefte aan was. Ik ben natuurlijk geen expert op al die onderwerpen, dus bij de voorlichting over snus, lachgas en vapen haalde ik iemand van Jellinek erbij.”

Rijksvaccinatieprogramma

Over de vaccinaties voor kinderen is ze later zelf begonnen. Ze is tenslotte jeugdverpleegkundige. “Dat kon, omdat ik inmiddels een vertrouwensband had opgebouwd. Bij de voorlichting over het Rijksvaccinatieprogramma richt ik me op ouders met kinderen in een specifieke leeftijdscategorie: 0-4, 9-jarigen of pubers. Want het is niet handig om het hele programma in één bijeenkomst door te nemen. Ouders van pubers hebben andere vragen dan ouders van kleuters. Door één leeftijdsgroep te kiezen kunnen we dieper op het onderwerp ingaan en is er meer ruimte voor vragen.”

Onwetendheid bestrijden

Aicha hoort mensen heel vaak zeggen dat vaccineren niet goed is. “Maar ze kunnen dan niet zeggen waarom het niet goed zou zijn. Of ze zeggen ‘die ziekte komt niet voor in Nederland, dus ik hoef mijn kinderen niet te laten vaccineren’. Pubers horen van vrienden: ‘je wordt er onvruchtbaar van, je kunt er autisme van krijgen’. Door de groepsdruk willen ze dan geen vaccinaties. Ik zeg dan: ik respecteer dat je die keuze maakt, maar je moet wel weten waarom je die keuze maakt en op basis van welke feiten. Ik wil onwetendheid en wantrouwen bestrijden en verkeerde informatie tegenspreken.”

Praatjes met plaatjes

De presentatie die Aicha geeft verschilt per groep. Wel gebruikt ze altijd veel plaatjes en filmpjes. De taal kan een drempel zijn, dus soms geeft ze ook voorlichting in het Marokkaans.

Zo bouwt Aicha haar presentatie op: “Ik leg eerst uit wat een vaccinatie eigenlijk is. Daarna vertel ik dat het zo belangrijk is dat de vaccinatiegraad hoog blijft. Als meer dan 90 procent van de kinderen gevaccineerd is, zijn ook niet-gevaccineerde kinderen beschermd en wordt een besmetting geen uitbraak. Ik leg uit dat jouw niet-gevaccineerde kind dus beschermd wordt door alle gevaccineerden. Steeds met plaatjes. Ik laat zien hoe alle ziektes eruitzien: bof, difterie, mazelen. En dan komt het filmpje van een jongen die de bof kreeg en nu zwaar gehandicapt is.

Ook vertel ik dat we vroeger tegen pokken vaccineerden, maar nu niet meer omdat die ziekte uitgeroeid is. We vaccineren dus alleen als het nodig is. Ik vertel ook altijd dat de vaccinatiegraad van kinderen in Marokko 100% is. Als je familie in Marokko hun kinderen wel laat vaccineren, waarom zou je de Nederlandse overheid dan wantrouwen? En waarom neem je wel de verplichte meningokokkenvaccinatie als je op bedevaart naar Mekka gaat, maar laat je je kind niet vaccineren tegen die ziekte?”

Rolmodel

Aicha stelt zichzelf ook altijd als voorbeeld in al haar contacten met ouders: “Kijk dan, ik ben zelf gevaccineerd, ik heb 4 kinderen, die zijn ook allemaal gevaccineerd en we zijn allemaal kerngezond.” Met haar bijeenkomsten bereikt ze 2 keer per week ongeveer 15 mensen. Ze weet zeker dat de deelnemers de informatie weer doorgeven aan anderen. Ze heeft dan ook goede hoop dat de vaccinatiegraad uiteindelijk omhoog gaat. Maar dat heeft wel tijd nodig, het is iets van de lange adem.

Het allerleukste aan haar werk vindt Aicha het contact met ouders en kinderen. “Als ouders tijdens een bijeenkomst heel vertrouwd naar me toekomen en advies aan me vragen. Dat ik iets kan betekenen. En dat ik een rolmodel kan zijn: als zij zich laat vaccineren, dan doe ik het ook. Dan voel ik me zo dankbaar dat ik kan helpen!”

Boordevol ideeën

Wil Aicha de GGD nog iets meegeven? Jazeker, ze zit boordevol ideeën. “Het is fijn als de GGD mijn kennis en expertise inzet bij het bepalen van het beleid. We moeten werken vanuit de behoefte en vragen van bewoners. Ik ben nu gevraagd voor een werkgroep om de vaccinatiegraad bij kinderen omhoog te krijgen. Dat vind ik heel mooi, daar wil ik graag aan bijdragen.

Voor pubers zou ik meer inzetten op sociale media: ze zitten de hele dag op hun telefoon, dus daar moet je als GGD ook aanwezig zijn.

En ik zou inzetten op voorlichting op scholen, bijvoorbeeld in mentorklassen. Jammer genoeg zijn er scholen die niet willen dat we er komen praten over HPV of drugs. Slecht voor het imago van de school. Maar we hebben het hier wel over publieke gezondheid en dat vind ik toch echt belangrijker.”