Hitte verergert bestaande problemen

Gezondheidsklachten bij hitte

Jantine legt uit dat hitte grote gevolgen kan hebben voor de gezondheid: “Het kan gaan om relatief lichte klachten als slapeloosheid, concentratieproblemen of prikkelbaarheid. Maar je kan ook veel ernstiger symptomen krijgen. Heb je longproblemen of last van hartfalen, dan kan hitte het erger maken. Ook bij andere ziektes of als je minder mobiel bent heeft hitte een negatief effect. Daarnaast hebben jonge kinderen en ouderen meer risico op klachten.“

“Er zijn ook ernstiger scenario’s denkbaar” vertelt Jantine. “Als je je bovenmatig inspant, zoals tijdens het rennen van een marathon, kun je een hitteberoerte krijgen of zelfs overlijden. Wetenschappelijk bewijs geeft aan dat er nu per jaar al honderden mensen in Nederland overlijden aan de gevolgen van hitte. Door klimaatverandering zullen dat er nog veel meer worden. En dan heb je het alleen over sterfte. De andere problemen die eerder al kunnen spelen, zoals hart- en longklachten, zullen ook toenemen.”

Denk vooral na over hitte op het moment dat het nog niet te heet is. Wat kun je dán al doen voor jezelf en een ander?

Hitteplan

Jantine: “In Nederland hebben veel gemeentes een eigen hitteplan. Amsterdam ook. Het hitteplan treedt in werking als het 4 dagen of meer warmer wordt dan 27 graden. Daardoor kunnen mensen namelijk gezondheidsproblemen krijgen. Als het hitteplan activeert, dan geven we aan zorg- en welzijnsprofessionals advies over de risico's. En we geven tips aan bewoners. Hoeveel water moet je drinken? Hoe kun je jezelf en je huis koel houden?”

Koel houden van jezelf en woning

Maar hoe houd je jezelf dan koel? Jantine legt uit: “Dat gaat over de kleding die je draagt, hoe hard je beweegt, en of je bijvoorbeeld een zonnebril en zonnebrand draagt. En dat je de woning goed ventileert, de zonnewering naar beneden doet, of probeert een zonnedoek op te hangen. Hou overdag de ramen bijvoorbeeld dicht. Want als het 30 graden is buiten en je hebt alles open staan, dan haal je de warme lucht naar binnen. Dan warmt je huis heel snel op. Pas als het buiten koeler is dan binnen, zet je de ramen wijd tegen elkaar open.”

Ongelijkmaker

“Niet alles valt door mensen zelf op te lossen” benadrukt ze. “zeker niet als je kwetsbaar bent. Hitte veroorzaakt namelijk niet alleen gezondheidsproblemen, het is ook een ongelijkmaker. Hitte is een extra factor die de verschillen tussen mensen vergroot. Niet iedereen heeft het geld om dingen aan te passen in hun woning. En hoe meer je op je bordje hebt, hoe moeilijker het is om met extra adviezen om te gaan. Ook als je ziek bent, kan hitte dat verergeren.”

Hulp bieden aan anderen

"Als je zelf niet zoveel last hebt van de hitte kun je wel iets betekenen voor iemand anders", zegt Jantine. “Je buurman of buurvouw van 80 die met een rollator loopt en op 3 hoog woont, kan zelf geen zonnedoek ophangen. Of die heeft hulp nodig bij het uitlaten van de hond met dit soort hitte. Denk vooral na over hitte op het moment dat het nog niet te heet is. En wat je kunt doen voor jezelf en een ander.”

Aandachtspunten in de zorg

Dat geldt ook voor zorgverleners, vertelt Jantine. “Van hen vragen we ook dat ze extra opletten bij mensen die last kunnen krijgen. Huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde zien veel kwetsbare groepen. Wij geven aan hoe ze hittestress bij die mensen kunnen herkennen. En welke acties ze dan moeten ondernemen. Het is bijvoorbeeld ook goed om op medicijngebruik te letten. Stel mensen gebruiken plaspillen, maar zweten met dit soort weer extra veel. Dan kan het zijn dat je te veel vocht verliest en je uitdroogt. Soms moeten medicijnen dus tijdelijk aangepast worden.”

Tijdens het hittespreekuur denken we mee over wat nodig is en wat handig is.

Hittespreekuur

“Dit jaar doen we voor het eerst een hittespreekuur. Want ik kan me voorstellen dat veel professionals in de zorg of gemeenten zich afvragen: hoe moet ik me nou echt voorbereiden op de zomer en de hitte? Het hittespreekuur is heel laagdrempelig. Je kunt al je vragen stellen."

"Professionals raad ik sowieso aan om een mini-hitteplannetje op te stellen binnen hun organisatie." zegt Jantine. "Stel, je bent verpleegkundige, dan kun je nadenken over wat je kunt doen als het heel erg heet is. Want je moet op de fiets door de stad voor huisbezoeken of om wonden te verzorgen. Zijn er dingen die je voor jezelf beter kunt maken, én voor de mensen bij wie je langsgaat? Tijdens het hittespreekuur denken we mee over wat nodig is en wat handig is. We zijn er voor de professionals, zodat zij er voor de inwoners kunnen zijn.”