Epidemiologie gaat over cijfers én mensen
Prof. dr. Maarten Schim van der Loeff is epidemioloog bij GGD Amsterdam. Hij werd begin dit jaar benoemd tot lid van de Gezondheidsraad. In die rol geeft hij advies aan de regering over vaccinaties. “Goed onderzoek is ontzettend belangrijk, en dat is waar de Gezondheidsraad voor staat”.
Wat de Gezondheidsraad is
Wat doet de Gezondheidsraad precies? Dat legt Maarten als volgt uit: “De Gezondheidsraad is een adviescollege van de regering. Dat betekent dat zij de regering adviseren rond beleid over gezondheidszorg. De Gezondheidsraad is onafhankelijk. Ze vallen dus niet direct onder de minister van Volksgezondheid.”
“De raad bestaat uit een heleboel commissies die advies geven over allerlei onderwerpen,” vervolgt hij. “Ik ben benoemd in de Commissie Vaccinaties. Samen met een aantal andere deskundigen geven we advies aan de minister over vaccinatieprogramma’s. Dat advies is niet bindend, maar wordt over het algemeen wel overgenomen.”
Wie zitten er in de Gezondheidsraad
Maarten is expert op het gebied van infectieziekten, en dan met name epidemiologie: “Dat betekent dat ik de man ben van de getallen. Hoe vaak komt een ziekte voor en bij wie? Wat zijn de risicofactoren en hoe kun je die voorkomen? En hoe besmettelijk is het, in cijfers? Andere commissieleden zijn dan weer deskundig op het gebied van bijvoorbeeld virologie. Die weten alles over de virussen en hoe de ziekte zich ontwikkelt. Weer anderen zijn bijvoorbeeld artsen, die meer weten over de behandeling van de ziekte. De commissie is expres zo breed mogelijk samengesteld. Zodat alle takken van het werkveld vertegenwoordigd zijn en we goed kunnen samenwerken.”
Dat we zo grondig te werk gaan is ook belangrijk, benadrukt Maarten: “Je wilt op basis van goed wetenschappelijk onderzoek een advies uitbrengen. Dus niet zoiets van: als het tegen deze ene ziekte werkt, zal het ook wel tegen die andere ziekte werken.”
De patiënt of de groep
Maarten is ooit als tropenarts begonnen in Zambia. Daar leerde hij het belang van epidemiologie kennen: “In een spreekkamer kun je een patiënt zien en diagnosticeren. Je kunt behandelen en een ziekte of erger voorkomen. Maar veel ziektes spelen op populatieniveau. Dat geldt zeker voor epidemieën. Dat zag ik in Afrika bijvoorbeeld met hiv, waar ik onderzoek naar heb gedaan. Dan kun je wel een patiënt behandelen, maar een ziekte raakt dan een hele bevolkingsgroep. Dus uiteindelijk zul je de epidemie moeten aanpakken. Ook ben ik erg van de getallen. Ik reken graag dingen uit. En dat doe je bij epidemiologie. Dit vak combineert cijfers met mensen. Dat past bij mij.”
Als GGD Amsterdam doen we belangrijke studies en daardoor hebben we een belangrijke stem.
Humaan papillomavirus
Zijn onderzoek naar infectieziekten richtte zich daarna vooral op het humaan papillomavirus, HPV: “Daar waren al veel studies naar gedaan bij vrouwen, maar veel minder bij mannen en etnische minderheden. Daar heeft mijn onderzoek bij de GGD zich op gefocust. En dat heeft wel echt bijgedragen aan een beter inzicht in de risico’s van die infectie. Ik zat ook in een interimcommissie bij de Gezondheidsraad over dit onderwerp. Die commissie heeft geadviseerd de vaccins nu ook aan jongens beschikbaar te stellen. En dat is gelukkig ook gebeurd.”
GGD als kennisinstituut
Maarten: “Dat ik benoemd ben bij de Gezondheidsraad en daar dus mee mag adviseren over vaccinatiebeleid komt omdat de GGD Amsterdam heel veel tijd steekt in onderzoek. Wij zijn eigenlijk een kennisinstituut. Onderzoek is heel belangrijk en heeft hier bij ons een prominente rol. Bij de Gezondheidsraad hebben ze me echt niet gevraagd vanwege mijn mooie achternaam, maar juist omdat ik me bij de GGD 15 jaar heb kunnen ontwikkelen als onderzoeker. We doen belangrijke studies en we hebben daardoor een belangrijke stem.”