Pad tot huidige pagina

Geluidsoverlast en vuile lucht zijn allebei ongezond

10 juli 2023

De omgeving waarin we leven heeft een grote invloed op onze gezondheid. Vooral luchtverontreiniging maar ook geluidsoverlast zorgen vaak voor gezondheidsproblemen. Saskia van der Zee en Henke Groenwold zijn beiden werkzaam bij de afdeling Milieu en Gezondheid van Leefomgeving GGD Amsterdam en adviseren over lucht- en geluidskwaliteit.

“Geluidsoverlast en luchtverontreiniging vormen samen net zo'n groot probleem voor de publieke gezondheid als overgewicht. Dat is niet niks. Mensen hebben vaak niet door dat geluid slecht is voor je gezondheid. Geluidshinder zorgt voor slaapverstoring. Ook geeft het stress”, zegt Henke, “ en dat heeft weer effect op je bloeddruk. Dat veroorzaakt hart- en vaatziekten, of zelfs een hartinfarct. Jaarlijks sterven er ongeveer 65 mensen in ons land door geluidsoverlast.”

Stille kant

De GGD geeft adviezen om geluidshinder te beperken. Zo kijkt Henke of de bouwplannen van de gemeente Amsterdam binnen het beleid over geluid passen : “Door ruimtegebrek wordt er steeds meer gebouwd op steeds lawaaiiger plekken. Huizen worden nu vaak gebouwd langs drukke wegen, langs het spoor of in een industriegebied.” Dit zorgt voor geluidsoverlast.
Maar er is een oplossing volgens Henke. “We weten uit onderzoek dat mensen die een stille kant aan de woning hebben, zoals een binnentuin, minder last van lawaai hebben. We proberen dus te regelen dat nieuwe huizen een stille kant hebben. Soms gebeurt het ‘verstillen’ kunstmatig. Dan krijg je woningen met een vliesgevel bijvoorbeeld, die het geluid afschermt. Maar uit een pilotonderzoek dat wij deden bleek dat dit waarschijnlijk toch minder goed werkt.”

Geluidsoverlast heeft ook met het gedrag van mensen zelf te maken, zegt Henke, want brommers en motoren zijn een enorme bron van herrie. “Rijgedrag heeft een groot effect op hoeveel lawaai je produceert. Dat is iets waar mensen zelf invloed op hebben. Maar degenen die het geluid produceren zijn niet altijd de mensen die er ook last van hebben, helaas.”

Luchtverontreiniging

Saskia vertelt meer over luchtverontreiniging: “De GGD beheert het luchtmeetnet van de gemeente Amsterdam. Op meetstations verspreid over de stad wordt 24/7 de luchtkwaliteit gemeten. We meten daar met name fijnstof en stikstofdioxide (NO2). Deels komen deze stoffen van elders aanwaaien, deels worden ze in stad en regio uitgestoten. Vooral door verkeer, industrie, scheepvaart en werkverkeer. In Amsterdam wordt daarom hard gewerkt aan schonere lucht, bijvoorbeeld door het weren van vervuilende voertuigen en boten en het instellen van uitstootvrije gebieden. Het luchtmeetnet is bij dit alles van grote waarde omdat we daarmee de verbetering in luchtkwaliteit kunnen beoordelen. “

Onderzoek

Henke en Saskia voeren soms ook zelf onderzoeksprojecten uit en werkten mee aan grotere onderzoeken samen met bijvoorbeeld het RIVM, universiteit Utrecht en TNO. Zo werd afgelopen jaren onderzoek naar de effecten van ultrafijnstof rondom Schiphol gedaan, en onderzoek naar de uitstoot van houtkachels. Henke: “Houtstook is enorm vervuilend. Zelfs een moderne kachel kan in een dag evenveel fijnstof uitstoten als een moderne auto in een rit van 1000 km. Daarom adviseren we te stoppen met houtstook. ”

Een eenvoudig maar interessant onderzoek vond plaats op de fiets, vertelt Saskia. Dat was bedoeld om te laten zien dat je als fietser invloed hebt op de hoeveelheid luchtvervuiling die je inademt . “Mijn collega en ik vertrokken toen precies tegelijk vanaf de GGD, en dan fietste mijn collega over de Weesperzijde naar het Amstelstation, en ik over de Wibautstraat. Onze roetmeters namen elke 10 seconden de roetconcentratie waar. Dan zie je dat het veel schoner is om over de Weesperzijde te fietsen dan langs de drukke Wibautstraat. Dat wisten we natuurlijk al, maar met die metingen zie je in een oogopslag hoeveel het uitmaakt.”

Henke concludeert: “Amsterdam werkt hard aan het terugdringen van luchtvervuiling en geluidsoverlast. Beide onderwerpen zijn ontzettend belangrijk voor de gezondheid van Amsterdammers, juist nu de stad steeds voller en drukker wordt.”

Meer informatie