Hormoonspiraal

Een spiraal is een anticonceptiemiddel. Het voorkomt een zwangerschap, maar beschermt niet tegen een soa. Er zijn twee soorten spiraaltjes: een hormoonspiraal en een koperspiraal. Op deze pagina lees je meer over het hormoonspiraal.

Wat is een hormoonspiraal?

Een hormoonspiraal is een klein ankertje dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Het ankertje geeft een hormoon af dat ervoor zorgt dat een eicel niet bevrucht kan worden en zich niet kan nestelen in de baarmoeder. Hierdoor word je niet zwanger. Er zijn twee soorten hormoonspiraaltjes: Mirena® en Kyleena®. Meer informatie over het hormoonspiraaltje vind je  op de website Hormoonspiraal of Mirena: wat is het en hoe werkt het? - Rutgers (seksualiteit.nl)

Hoe betrouwbaar is het hormoonspiraal?

Het hormoonspiraal is zeer betrouwbaar. Van de 1000 vrouwen worden er gemiddeld 2 per jaar zwanger. Het is wel belangrijk dat het spiraal goed in de baarmoeder zit. Daarom wordt deze geplaatst door een arts. De arts bij het Centrum Seksuele Gezondheid controleert direct na de plaatsing ook of het spiraal goed zit met behulp van een echo.

Wanneer is het spiraal betrouwbaar?

In sommige gevallen is het spiraaltje direct na plaatsing betrouwbaar, maar soms kan dit een week duren en moet je in die week een ander anticonceptiemiddel gebruiken om tegen zwangerschap beschermd te blijven. We hebben de situaties hieronder voor je uitgelegd.

Het spiraal is na plaatsing meteen betrouwbaar als:

  • dit binnen 7 dagen na de eerste dag van een menstruatie is.
  • Je de pil, de pleister of de ring gebruikte en er tussen de plaatsing van het hormoonspiraal en het gebruik van het vorige middel niet meer dan 7 dagen zit.

Het spiraal is niet meteen betrouwbaar als:

  • De eerste dag van de menstruatie langer dan 7 dagen geleden is.
  • deze aansluitend aan het verwijderen van een koperspiraal is geplaatst.

Soms kan de baarmoeder het spiraaltje uitdrijven. Dat gebeurt dan meestal in de eerste maanden na plaatsing. Je krijgt een afspraak voor de nacontrole bij het Centrum Seksuele Gezondheid. Tijdens de nacontrole wordt opnieuw een echo gemaakt om te controleren of het spiraal nog goed ligt.

Waar moet ik rekening mee houden na het plaatsen van het spiraal?

Direct na de plaatsing kun je  gemakkelijker infecties oplopen. Wij raden je daarom aan de eerste 2 dagen geen tampons te gebruiken en geen seks te hebben. Ga ook niet in bad of zwemmen. Je kunt wel maandverband gebruiken en douchen.

Welke klachten kan ik hebben na het plaatsen van het spiraal?

De baarmoeder moet wennen aan het spiraal. Hierdoor kan je de eerste weken last hebben van buikpijn of krampen. Tegen de pijn kun je  eventueel een pijnstiller nemen.

Je kunt de eerste weken tot maanden ook licht bloedverlies of bruine afscheiding hebben. Dit is normaal en gaat vanzelf over. Bij sommige vrouwen blijft de menstruatie direct of na een paar maanden weg. Door het hormoon in het spiraaltje wordt het baarmoederslijmvlies zo dun, dat er geen menstruaties meer plaatsvinden. Je  hoeft zich hier geen zorgen over te maken.

Heb je na de plaatsing van het spiraaltje koorts, erge buikpijn en voel je jeziek? Dan kan je het beste contact opnemen met de  huisarts of met het Centrum Seksuele Gezondheid.

Hoe weet ik of mijn spiraaltje nog goed zit?

Je kunt zelf controleren of het spiraaltje nog goed in uw baarmoeder zit. Het is verstandig om dit af en toe te doen, zodat je zeker weet dat u beschermd bent. Dat doe je zo:

  • Was de handen
  • Ga gehurkt zitten en breng 1 vinger in de vagina
  • Zoek met de vinger de baarmoedermond; deze voelt aan als een gladde bobbel
  • Uit de baarmoedermond steken 2 draadjes van ongeveer 2 centimeter. Het voelt vaak als één draadje.

Zijn de draadjes langer dan de vorige keer, voel je geen draadjes meer of voel je een plastic pootje? Dan kan het zijn dat het spiraal niet goed meer zit. Neem contact op met de  huisarts. Die kan dit controleren.

Wanneer moet ik het spiraal laten verwijderen?

Het Mirena® spiraal mag 8 jaar blijven zitten. Het Kyleena® spiraal mag 5 jaar blijven zitten. Na die tijd kun je het laten vervangen of verwijderen.

Je kunt het spiraaltje natuurlijk altijd eerder laten verwijderen, bijvoorbeeld als je zwanger wilt worden of klachten hebt. Wij raden je aan de week vóór het verwijderen van het spiraaltje condooms te gebruiken tijdens de seks. Na verwijdering herstelt de menstruatiecyclus zich over het algemeen weer binnen twee maanden.

Als je geen zwangerschapswens hebt , moet je meteen na verwijdering van het spiraaltje een ander anticonceptiemiddel gebruiken.