Pad tot huidige pagina

Toezicht Wmo

Onderzoeksrapporten vindt u op ToezichtWMO.nl

Wat is de Wmo?

De Wmo is een wet waarin staat hoe gemeenten ervoor moeten zorgen dat hun burgers zolang mogelijk thuis kunnen wonen en zo goed mogelijk mee kunnen blijven doen in de samenleving.

Dit doen gemeenten door verschillende soorten voorzieningen aan te bieden. Hierbij kun je denken aan voorzieningen als: dagbesteding, hulp bij het huishouden, aanvullend openbaar vervoer, vervoersvoorzieningen en woonaanpassingen. Sommige van die voorzieningen worden door gemeenten ook als persoonsgebonden budget (pgb) aangeboden. Een pgb is een som geld waarmee burgers volgens bepaalde regels zelf voorzieningen kunnen inkopen.

Soms is het niet mogelijk voor iemand om thuis te blijven wonen, ook niet met hulp van familie of vrienden. In zulke situaties kunnen personen terecht in voorzieningen voor dak- en thuislozen. Hier verblijven mensen die net iets meer begeleiding nodig hebben bij het zelfstandig functioneren.

Voor wie is de Wmo?

De Wmo is er voor iedereen die vanwege een bepaalde situatie of aandoening (tijdelijk) niet zelfredzaam is. Bijvoorbeeld voor ouderen die slecht ter been zijn, maar ook slachtoffers van huiselijk geweld en mensen met een psychische aandoening.

Waarom toezicht op de Wmo?

Mensen die ondersteuning nodig hebben kunnen kwetsbaar zijn. Het is daarom belangrijk dat de Wmo-regels worden nageleefd en de geleverde voorzieningen van goede kwaliteit zijn.

Wie is waarvoor verantwoordelijk?

Aanbieders van de verschillende voorzieningen zijn verantwoordelijk voor het bieden van goede kwaliteit ervan.

  • Cliënten met een pgb zijn verantwoordelijk voor het goed besteden van het pgb. Dat wil zeggen dat cliënten zich aan de pgb-regels houden. Cliënten kopen kwalitatief goede voorzieningen in en zij voeren een goede en overzichtelijke administratie.
  • De toezichthouder is verantwoordelijk voor de beoordeling of wet en de gemeentelijke regelen worden nageleefd.
  • De gemeente is verantwoordelijk voor het handhaven op de naleving van de Wmo en de kwaliteit van het complete aanbod aan voorzieningen, de toegang en de uitstroom.

De gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uithoorn, Waterland en Wormerland hebben het toezicht belegd bij het team Hygiëne & Inspectie van de GGD Amsterdam: de toezichthouder Wmo.

Zie hier een overzicht van de bevoegdheden van de toezichthouder (PDF, 169 kB).

Waarop is het toezicht gebaseerd?

Het toezicht is gebaseerd op de eisen die zijn opgenomen in de wet (Wmo), de gemeentelijke verordeningen, nadere regelgeving, de contracten met de aanbieders, de beschikkingsbrieven en andere communicatieve uitingen.

Er kunnen verschillen bestaan tussen de eisen aan voorzieningen die geleverd worden door gemeenten (zorg in natura) en voorzieningen die cliënten zelf inkopen met hun pgb.

Zie hier een overzicht van verschillende vormen van regelgeving:

Melding doen bij de toezichthouder

Bent u een professional en wilt u melding doen van een calamiteit of geweldsincident? Neem dan contact op met de toezichthouder. Hier vindt u het meldingsformulier.

Maakt u zich zorgen over de kwaliteit van een voorziening? Dan kunt u een signaal afgeven aan de toezichthouder. Zie onderaan deze pagina de contactgegevens van de toezichthouder.

Lees op deze pagina meer over melding van calamiteiten en geweldsincidenten >

Persoonsgegevens en privacy

GGD Amsterdam belooft als professionele gezondheidsdienst zorgvuldig en verantwoord om te gaan met uw persoonsgegevens en de gegevens op een rechtmatige manier te verwerken. Niet alleen om aantoonbaar te voldoen aan de AVG, maar vooral omdat we het belangrijk vinden om zorgvuldig om te gaan met de gegevens van anderen. Wilt u meer weten over de wijze waarop de toezichthouder omgaat met (bijzondere) persoonsgegevens? Klik dan op onderstaande link. Privacyverklaring Toezicht Wmo

Anoniem melden

Soms wilt u niet dat een aanbieder op de hoogte is van uw melding. Misschien bent u bang voor uw baan als u als personeelslid een melding doet, of heeft u als betrokkene angst voor gevolgen voor de behandeling van uw naaste. Daarom kunt u bij de toezichthouder ook anoniem een melding doen. Dit betekent dat wij uw melding vertrouwelijk behandelen en de aanbieder niet op de hoogte stellen van uw identiteit. Als een melding anoniem is, dan betekent dit wel dat de toezichthouder minder effectief kan optreden. Een organisatie kan geen weerwoord geven op een anonieme melding en dit betekent dat wij de melding niet als bron kunnen gebruiken. Als de directe veiligheid of gezondheid van personen mogelijk in het geding is, dan adviseren wij om een openbare melding te doen.

Geen klachtencommissie

De GGD is geen klachtencommissie. Dit betekent dat wij een individuele klacht niet in behandeling kunnen nemen. Iedere aanbieder die door de gemeente is gecontracteerd heeft een klachtenregeling. En ook elke aanbieder waar u met een pgb ondersteuning inkoopt moet een klachtenregeling hebben. De klachtenregeling bestaat meestal uit een interne regeling (waarbij u in gesprek gaat met de leidinggevende of directie) en een externe regeling waarbij u uw klacht neer kunt leggen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Ook kunt u klagen bij uw gemeente. Informeer bij uw gemeente waar en hoe u dat het beste kunt doen.

Werkwijze toezichthouder

Calamiteitentoezicht

  • Aanleiding: Reactief. Naar aanleiding van meldingen van calamiteiten en geweldsincidenten.
  • Focus onderzoek: Het leervermogen van een aanbieder. Kan er geleerd worden van calamiteiten of geweldsincidenten?

Signaal gestuurd toezicht

  • Aanleiding: Reactief. Naar aanleiding van signalen. Signalen kunnen afkomstig zijn van iedereen: burgers, professionals, ambtenaren, media, etc.
  • Focus onderzoek: kwaliteit van de ondersteuning met specifieke aandacht voor het deel waar het signaal betrekking op heeft.

Periodiek (Kwaliteits)toezicht

  • Aanleiding: Proactief. Op basis van thema’s of steekproeven onder Wmo-voorzieningen worden onderzoeken uitgevoerd bij aanbieders, cliënten, vertegenwoordigers, pgb-aanbieders etc.
  • Focus onderzoek: Naleving van wet- en regelgeving bij de levering van de ondersteuning.

Thematisch toezicht

  • Aanleiding: Proactief. Op basis van een vooraf opgesteld thema of onderwerp wordt één onderzoek uitgevoerd.
  • Focus onderzoek: de werking van het (lokale of regionale) stelsel rondom een bepaald thema.

rocestoezicht schema - In principe volgt elk type toezicht dezelfde processtappen. Allereerst is er een aanleiding om onderzoek te doen. Dit kan een signaal zijn of een opdracht van gemeente(n). Vervolgens voert de toezichthouder het onderzoek uit. Het onderzoek kan bestaan uit observaties, locatiebezoeken, gesprekken met cliënten en personeel, enzovoorts. Op basis van de bevindingen wordt een rapport opgesteld met eventuele aanbevelingen en een advies richting de gemeente. In sommige gevallen kunnen de bevindingen weer een aanleiding zijn voor een vervolgonderzoek

In principe volgt elk type toezicht dezelfde processtappen. Eerst is er een aanleiding om onderzoek te doen. Dit kan een signaal zijn of een opdracht van de gemeente(n). Vervolgens voert de toezichthouder het onderzoek uit. Het onderzoek kan bestaan uit observaties, locatiebezoeken, gesprekken met cliënten, personeel, enzovoorts. Op basis van de bevindingen wordt een rapport opgesteld met eventuele aanbevelingen en een advies richting de gemeente. De gemeente bepaalt of en welke vervolgstappen er genomen worden. In sommige gevallen kunnen de bevindingen weer een aanleiding geven voor een vervolgonderzoek.

Sinds medio 2020 worden de onderzoeksrapporten van de toezichthouder gepubliceerd op de website www.toezichtwmo.nl. (De gemeenten Amsterdam, Beemster, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland maken de bevindingen van de toezichthouder openbaar.

Wat staat er in een rapport?
Een rapport geeft een beeld van de situatie bij een aanbieder (zorg in natura) of bij de levering van voorzieningen die ingekocht zijn met een pgb. Sinds het onderzoek kan de situatie veranderd zijn op het moment dat het rapport openbaar wordt. Aanbieders, maar ook andere betrokkenen zoals pgb-aanbieders, kunnen het onderzoeksrapport ook zelf openbaar maken. Bijvoorbeeld op hun eigen website en hierbij aangeven wat zij met de aanbevelingen gaan doen.

Lees op deze pagina meer over de verschillende typen toezicht en de onderzoeksprocessen van de toezichthouder

Wat is kwaliteit precies?

In de Wmo staat dat het gemeentebestuur zorgdraagt voor de kwaliteit en de continuïteit van de voorzieningen (Art. 2.1.1 Wmo), maar ook dat aanbieders verantwoordelijk zijn voor het bieden van goede kwaliteit. Daarnaast geldt dat burgers met een pgb zelf verantwoordelijkheid hebben voor het inkopen bij pgb-aanbieders die een goede kwaliteit bieden. In globale termen is vervolgens beschreven wat ‘goede’ kwaliteit inhoudt. Het is aan gemeenten om concreet te maken wat wordt verstaan onder kwaliteit. Dit is terug te vinden in de gemeentelijke verordeningen, nadere regelgeving, pgb-beschikkingen en de met aanbieders afgesloten contracten.

De gemeente Amsterdam stelt concrete eisen aan de kwaliteit van voorzieningen die cliënten met een pgb inkopen bij pgb-aanbieders. Deze staan beschreven in de nadere regels maatschappelijke ondersteuning.

Hoe onderzoeken we dat?

De toezichthouder onderzoekt de kwaliteit door middel van:

  • gesprekken met cliënten (en daarbij ook met mantelzorgers, pgb- en andere vertegenwoordigers en nauw betrokkenen), cliëntenraad, medewerkers en directie. Denk bijvoorbeeld aan: Hoe ervaren de cliënten de ondersteuning? Hebben de medewerkers geschikte ervaring en/of diploma’s om het werk uit te voeren? Ontvangen zij ook scholing van de aanbieder?
  • Inzage in zorgdossiers en hulpplannen. Klopt de pgb-administratie? Staat in het hulpplan ook echt waar de cliënt behoefte aan heeft? Kan de cliënt zijn eigen hulpplan inzien? Worden de hulpplannen goed bewaard in verband met de privacy? Sluit het hulpplan aan op de indicatie en/of het ondersteuningsplan dat in het buurtteam is gemaakt?
  • Observatie van de praktijk waar mogelijk. Bijvoorbeeld bij Hulp in het Huishouden gaat de toezichthouder op bezoek bij een cliënt en kijkt daarbij ook naar de woning. Is deze schoon? Is het leefbaar? Bij een locatie waar dagbesteding wordt geboden kijkt de toezichthouder naar het aantal aanwezige medewerkers. Is dit voldoende voor het aantal aanwezige bezoekers?

Jaarplannen en voortgangsrapportages

Op welke thema’s richt de toezichthouder zich in 2021? Lees hier meer over in de jaarplannen die zijn opgesteld voor de gemeente Amsterdam en de regiogemeenten in Amstelland (Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Uithoorn en Ouder-Amstel) en Zaanstreek-Waterland (Beemster, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland).

Jaarplannen

In de voortgangrapportages vindt u de bevindingen uit het toezicht:

Thematisch toezicht

Bij thematisch toezicht onderzoekt de toezichthouder in opdracht van de gemeente een thema of onderwerp. Hiermee wordt de werking van het (lokale of regionale) stelsel onder de loep genomen. De opbrengsten uit thematisch toezicht kunnen gemeenten bijvoorbeeld helpen bij het maken van nieuw beleid en regelgeving.

Enkele voorbeelden van thematisch toezicht:

Contactgegevens

GGD Amsterdam (toezichthouder), afdeling Hygiëne en Inspectie, Wmo-toezicht:

  • Tijdens kantooruren: (020) 555 5581
  • Na kantooruren: bel met het algemene nummer van de GGD Amsterdam (020) 555 5911 en volg de instructies.

Deel deze pagina
Deel deze pagina op LinkedIn
Print deze pagina